Του Λαοκράτη Βάσση, Αυγή, ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ, 30.9.12
Η μορφή του Σάκη Καράγιωργα είναι αμείλικτο μέτρο ελέγχου των πολιτικών λογικών και των πολιτικών συμπεριφορών, που προδιέγραψαν και οδήγησαν στην οδυνηρή για τον τόπο μας έκβαση της Μεταπολίτευσης. Κι αυτό γιατί συμβολίζει την άλλη πολιτική σκέψη, την άλλη πολιτική στάση ζωής, το άλλο πολιτικό ήθος, που και τα τρία μαζί σηματοδοτούσαν μια εναλλακτική στρατηγική και συνέθεταν μια υψηλή και απαιτητική κλίμακα πολιτικών και ηθικών αξιών, που τόσο είχε ανάγκη ο τόπος μας για να μπει, μετά το σκότος της χουντικής εφταετίας, σε τροχιά αληθινής δημοκρατικής και προοδευτικής ανασυγκρότησης. Για τον Καράγιωργα, αυτή η υψηλή και απαιτητική κλίμακα αξιών, με ρίζες στην προδικτατορική περίοδο, σφυρηλατείται και παγιώνεται στο καμίνι του αντιδικτατορικού αγώνα, που στην περίπτωσή του είχε και πολύ μεγάλο τίμημα. Θα αποπειραθώ να ιχνηλατήσω βασικά σημεία της μεταπολιτευτικής πολιτικής του διαδρομής, φωτίζοντας κρίσιμες ορίζουσες της πολύ προωθημένης πολιτικής του σκέψης, που εξακολουθεί, στον ενδότερο πυρήνα της, να είναι απολύτως επίκαιρη και να σηματοδοτεί τη στρατηγική υπέρβασης των πνιγηρών μας αδιεξόδων. Προφανώς σε αντινεοφιλελεύθερη ή, όπως θα έλεγε ο ίδιος, σε αντιμονεταριστική κατεύθυνση.
Στο πρώτο σημείο αυτής της πολιτικής ιχνηλασίας, και στην αυτονόητη αντίθεσή του στο συντηρητικό μπλοκ εξουσίας, που ανέλαβε τη «δοτή» διακυβέρνηση της χώρας μας μετά την κατάρρευση της χούντας (κυρίως λόγω της προδοσίας της Κύπρου!), δεν χρειάζεται να επιμείνουμε. Θα τονίσουμε όμως πως ο Καράγιωργας όχι μόνο δεν παραβλέπει και δεν παρερμηνεύει, αλλά πρωτίστως αυτός βλέπει και ερμηνεύει σωστά το χαρακτήρα του πολιτικού εκσυγχρονισμού που αρχιτεκτόνησε ο Κων/νος Καραμανλής. Βλέπει δηλαδή και ερμηνεύει σωστά την εφαρμογή και στην Ελλάδα της δοκιμασμένης στο δυτικό κόσμο δικομματικής διαχείρισης της εξουσίας ως σύγχρονης στρατηγικής του αστισμού. Με τον Ανδρέα Παπανδρέου να προσχωρεί πολύ νωρίς και επί της ουσίας στη λογική αυτής της στρατηγικής (με αντιδεξιές ιαχές!) και με την Αριστερά, καθηλωμένη στις τραυματικές της λογικές, να αδυνατεί να καταλάβει πως έχει γυρίσει η σελίδα της πολιτικής μας ιστορίας και να αντιμάχεται το φάντασμα της Δεξιάς κι όχι τη σύγχρονη δικομματική έκφραση του αυτισμού, ΝΔ και ΠαΣΟΚ, με όλες τις αυτονόητες διαφορές του κόσμου τους (Κείμενα Καράγιωργα, 3ος τόμος, σελ. 204).
Το δεύτερο σημείο της διαδρομής του, η ένταξή του δηλαδή στο ΠΑΣΟΚ και η διαγραφή του, μαζί με πολλές δεκάδες άλλα στελέχη απ’ τη Δημοκρατική Άμυνα και το ΠΑΚ, κατά τη μεγάλη κρίση τού ’75, είναι κομβικής σημασίας για τη συνολική πολιτική μας ζωή. Κι αυτό γιατί στάθηκε αφορμή να φωτιστεί έγκαιρα, έστω κι αν πολλοί έκλεισαν τα μάτια τους, τόσο η κρίσιμη πολιτική εκτροπή του ΠΑΣΟΚ από στοιχειώδεις κανόνες δημοκρατικής λειτουργίας, έτσι ώστε να προκύψει το μοιραίο για την όλη μεταπολιτευτική μας πορεία αρχηγικό ΠΑΣΟΚ (ιδιοκτησίας Ανδρέα και φαμίλιας!) όσο κι η ακόμα πιο κρίσιμη ηθική εκτροπή του, δηλωτική της ανάδυσης ενός σκοτεινού «βυθού», όπως αυτή «προεξαγγέλθηκε» στο περίφημο εκείνο «Προσυνέδριο» του ΠΑΣΟΚ (1975) με την ειδεχθή ύβρι: «Κάτσε κάτω, κουλοχέρη»! Παρ’ ότι θα διαβαστεί ως υπερβολικό, αυτή τη διπλή εκτροπή, πολιτική και ηθική, με δεδομένο πως το ΠΑΣΟΚ διαχειρίστηκε τελικά τις πιο κρίσιμες μεταπολιτευτικές δεκαετίες, μόνο άσχετη δεν είναι με τη συνολική «εκτροπή» της Μεταπολίτευσης. Κι ούτε είναι τυχαίο που ο Ανδρέας προτίμησε... Κουτσόγιωργα και όχι Καράγιωργα! (Για την κρίση του ’75 στο ΠΑΣΟΚ, βλ. Λαοκράτης Βάσσης: Ανοιχτή Συζήτηση – Μεταπολίτευση – Πα.Σο.Κ – Αριστερά, Εκδ. Ταξιδευτής).
Το τρίτο σημείο σ’ αυτή την ενδεικτική ιχνηλασία των μεταπολιτευτικών πολιτικών βημάτων του Σάκη Καράγιωργα είναι αυτό της «Συμμαχίας» του ’77, όπου, αμέσως μετά το ΠΑΣΟΚ, κρίθηκε εξίσου άδοξα και η δεύτερη ελπίδα του, μικρότερη αυτή, για μια ποιοτική προοδευτική παρέμβαση στην πολιτική μας ζωή. Με αφορμή μάλιστα αυτό το εγχείρημα-πείραμα, διατύπωσε τις βασικές λογικές μιας συνολικής για το αριστερό κίνημα στρατηγικής κατεύθυνσης (Κείμενα Καράγιωργα, 3ος τόμος, σελ. 107-109), που, μετά την αποτυχία της «Συμμαχίας», φάνηκε να αποτελεί την πολιτική και ιδεολογική βάση του ενιαίου «ΣΥΝ της Αριστεράς και της προόδου», πάλι όμως χωρίς αποτέλεσμα. Κι έχει ξεχαστεί πως και το όνομα του ΣΥΝ, εννοιολογικά και λεκτικά, είχε τότε προαγγελθεί από τον Καράγιωργα, καθώς πρώτος αυτός μιλούσε για ένα προωθημένο μπλοκ εξουσίας των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων. Μια στρατηγική λογική που ζητάει, προπαντός στις παρούσες συνθήκες, την επικαιροποιημένη αναδιατύπωσή της σε πολιτική πρόταση όλης της Αριστεράς.
Θα ολοκληρώσω την περιδιάβασή μας με το τέταρτο σημείο, στηριζόμενος κυρίως, κι όχι μόνο, σε μια εξαιρετικού πολιτικού στοχασμού εισήγησή του σε συνέδριο στα Χανιά, τον Ιούνιο του ’85, που ήταν και η τελευταία της ζωής του (Κείμενα Καράγιωργα, 3ος τόμος, σελ. 298-305). Κι επειδή το σημείο αυτό έχει σχέση με τις πολύ καίριες μαρξιστικές του αναλύσεις για το διαχειριστικό ρόλο του ΠΑΣΟΚ, ως κόμματος εξουσίας στο πλαίσιο της μεταπολιτευτικής δικομματικής στρατηγικής, έχει την πολύ ιδιαίτερη σημασία του για την ιστορική αυτογνωσία όλων μας, καθώς, παρά την οδυνηρή χρεοκοπία της Μεταπολίτευσης, κάποιοι μοιάζει να μην έχουν καταλάβει τι και γιατί συνέβη στο δύσμοιρο τόπο μας. Θα δώσω, χάριν αυτής, τρία μικρά δείγματα των αναλύσεων Καράγιωργα, που, αν μη τι άλλο, έχουν τραγικά δικαιωθεί από τις εξελίξεις.
Πρώτο δείγμα: Το Δεκέμβριο του ’81, με το «καλό ΠΑΣΟΚ» στην εξουσία και τον ενθουσιασμό της «αλλαγής» στο κατακόρυφο, ο Καράγιωργας μιλούσε ευθαρσώς για «εναλλαγή» στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού της ελληνικής αστικής εξουσίας. Χωρίς όμως ούτε κι αυτός να μπορέσει να διανοηθεί, από τότε, τον πολύ πέραν της «εναλλαγής» εκφυλιστικό και μοιραίο για τη συνολική έκβαση της Μεταπολίτευσης ρόλο του (συνέντευξη στην ΑΥΓΗ, 13.12.81).
Δεύτερο δείγμα: Ανατέμνοντας το διαχειριστικό ρόλο των κατ’ όνομα σοσιαλιστικών κομμάτων της Ευρώπης, μαζί και του ΠΑΣΟΚ, που προφανώς και είχε την ιδιάζουσα ιδιαιτερότητά του, επισημαίνει χωρίς περιστροφές πως αυτά «ντύνονται το μανδύα του σοσιαλισμού... για να νομιμοποιηθούν σε αριστερές μάζες του λαού». Κι αυτά όταν η Αριστερά αναμασούσε τα περί... αντιδεξιών δυνάμεων της «αλλαγής», βυθισμένη, όπως ήδη έχουμε σημειώσει, στους τραυματικούς της αναχρονισμούς και στις ανεπάρκειές της (Κείμενα Καράγιωργα, 3ος τόμος, σελ.303).
Τρίτο δείγμα: Στο πλαίσιο αυτών των θεωρήσεών του, εισάγει και έναν όρο-κλειδί, για να ερμηνευτεί σωστά η σύνθετη πολιτική του κυρίαρχου αστικού μπλοκ εξουσίας από τα αριστεροφανή σοσιαλιστικά κόμματα. Εννοώ την ιδεολογικοπολιτική παραπλάνηση του λαού, που ήταν κρίσιμος στόχος αυτής της πολιτικής, με τον Ανδρέα Παπανδρέου να είναι... άπαιχτος στο είδος της. Αρκεί να θυμηθούμε, μεταξύ τόσων άλλων, το περίφημο σύνθημά του: «Το ΠΑΣΟΚ στην Κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία!» (Κείμενα Καράγιωργα, 3ος τόμος, σελ.296).
Γράφοντας τα παραπάνω για το αφιέρωμα της ΑΥΓΗΣ (καιρός ήταν!) στον Σάκη Καράγιωργα, με επίγνωση πως είναι ελάχιστα, σκεφτόμουνα, χωρίς να απορώ, πόσο ακόμα η μορφή του ενοχλεί την πολιτική της ενοχής και την κοινωνία της συνενοχής, την εξουσία της ενοχής και την (οργανική) «διανόηση» της συνενοχής (παχυλώς σιτισθείσα στο πρυτανείο της Μεταπολίτευσης!). Πόσο ενοχλεί τους υπεύθυνους για τη σημερινή κατάντια του τόπου μας. Κι ενοχλεί, γιατί τους «δικάζει», θυμίζοντάς τους πως υπήρχε άλλος δρόμος για να μη χαθεί η Μεταπολίτευση. Όπως υπάρχει και σήμερα άλλος δρόμος, που είναι ο ίδιος δρόμος της ριζοσπαστικής πολιτικής του σκέψης και του ήθους του, προπαντός του αξεπέραστου πολιτικού του ήθους, αν θέλουμε να βγάλουμε την τροϊκανή χανάκα απ’ το λαιμό του τόπου μας.
– Κι είναι καλό η Αριστερά, ιδιαιτέρως η Συριζική Αριστερά, να «ανακαλύψει» τον Καράγιωργα!
*Γράφτηκε με επικαιροποίηση σημείων κειμένου που περιλαμβάνεται σε έκδοση του Ιδρύματος Σάκη Καράγιωργα με τίτλο: «Καράγιωργας – Αναφορά στη ζωή και στο έργο του» - * χανάκα: ξύλινο τρίγωνο στο λαιμό οικόσιτων ζώων, για να μην μπαίνουν στους κήπους (Βάρναλης: «λευτεριά της χανάκας και του ξύλου…»).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου