Της Ελίζας Παπαδάκη, NEA, 13.12.12
Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο ακόμα δεν το γνωρίζουμε σε ολοκληρωμένη μορφή. Αύριο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή, αφού αποσπάσει σήμερα την έγκριση του Eurogroup. Αυτό που ξέρουμε όμως, από τις αποσπασματικές και συνεχώς μεταβαλλόμενες πληροφορίες που επί εβδομάδες συζητούνται με πάθος (αποσπασματικά επίσης), είναι ότι προσδιορίζει ρυθμίσεις με σκοπό άμεση αύξηση των φορολογικών εσόδων τον επόμενο χρόνο - ενώ ένα δεύτερο νομοσχέδιο, με πιο δομικού χαρακτήρα αλλαγές, προβλέπεται να ετοιμαστεί τους πρώτους μήνες του 2013. Για τους στόχους που πρέπει να υπηρετούν αλλαγές σε ένα φορολογικό σύστημα, πόσω μάλλον όταν πάσχει τόσο βαριά όσο το δικό μας, η διαδικασία εκπόνησης και δημόσιας συζήτησης που ακολουθούμε δεν είναι καλή. Στο οπτικό πεδίο όλων των ενδιαφερομένων (των φορολογουμένων και φοροδιαφευγόντων πολιτών πρώτα, των οργανώσεων συμφερόντων που τους εκπροσωπούν κατά επιμέρους κατηγορίες, των πολιτικών κομμάτων, των διαμορφωτών της κοινής γνώμης στα μέσα ενημέρωσης) σβήνει την κεντρική αφετηρία: πώς μέσω της φορολογίας θα συγκεντρώνονται επαρκείς πόροι ώστε να επιτελούνται βασικές δημόσιες λειτουργίες - παιδεία, υγεία, ασφάλεια, κοινωνική προστασία - κάτω από την απειλή χρεοκοπίας μάλιστα ώστε να διασωθούν τέτοιες λειτουργίες ζωτικής σημασίας.
Ακούσαμε επανειλημμένες καταγγελίες ότι πλήττεται πάλι η «μεσαία τάξη» (έτσι γενικά και απροσδιόριστα, ώστε να κατατάσσουν εκεί τον εαυτό τους πάρα πολλοί, είτε έχουν ετήσιο οικογενειακό εισόδημα 30.000, είτε 70.000, είτε διαθέτουν ακίνητα και άλλα περιουσιακά στοιχεία, είτε όχι, είτε απασχολούνται μόνιμα ως μισθωτοί, είτε είναι ελεύθεροι επαγγελματίες ή επιχειρηματίες, είτε καταβάλλουν αυστηρά τους φόρους που τους αναλογούν, είτε καταφέρνουν να πληρώνουν πολύ λιγότερα), λες και είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της χώρας χωρίς αυτό το πολύμορφο σύνολο να συνεισφέρει περισσότερα. Ολοι αθροίζονται αδιακρίτως. Στο όνομα αυτής της «μεσαίας τάξης» εκτοξεύονται μομφές στο κράτος ότι υπερφορολογεί αντί να μειώσει τις δαπάνες του, παραβλέποντας ότι στον νέο προϋπολογισμό οι πρωτογενείς (εκτός τόκων) δαπάνες περικόπτονται κατά 3 δισ. ευρώ, ενώ το νομοσχέδιο, με όσα έχουν γίνει γνωστά, επιδιώκει πρόσθετα έσοδα 1,3 δισ. ευρώ, δηλαδή λιγότερα από τα μισά της εξοικονόμησης που επιχειρείται στις δαπάνες. Και με τον καθένα να ψάχνει στον ορυμαγδό ανέλεγκτων πληροφοριών μόνο τι θα πληρώσει ο ίδιος, καλλιεργείται γενική φοβία και εχθρότητα απέναντι στους φόρους, η αντίθετη από την κοινωνική συνείδηση που έχουμε ανάγκη.
Για τις πληροφορίες που κυκλοφορούν ευθύνεται, βέβαια, η κυβέρνηση. Και από αυτές δεν προκύπτουν αλλαγές στην επιβαλλόμενη κατεύθυνση: ούτε απλούστερο ούτε δικαιότερο γίνεται το φορολογικό σύστημα, όταν αυξάνονται οι κατηγορίες εισοδημάτων που φορολογούνται χωριστά, με διαφορετικές κλίμακες, αντί να προστίθενται όλα τα εισοδήματα καθενός και να φορολογούνται σε ενιαία, προοδευτική κλίμακα. Τι εξυπηρετεί η καινοτομία χωριστής φορολόγησης των ενοικίων; Γιατί, π.χ., ένας καλά αμειβόμενος μισθωτός, που έχει επίσης εισόδημα από ακίνητα, να πληρώσει τώρα λιγότερο φόρο από πριν; Η παραγωγική και επενδυτική δραστηριότητα δεν ενισχύεται αν αυξηθεί η φορολόγηση των αδιανέμητων κερδών που μένουν στην επιχείρηση και μειωθεί ο συντελεστής για τα μερίσματα, τα οποία θα έπρεπε, αντίθετα, μαζί με τόκους και υπεραξίες να φορολογούνται σε ενιαία, προοδευτική κλίμακα. Στον χαώδη χώρο των ελεύθερων επαγγελμάτων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων ουδείς αμφισβητεί ότι η απόκρυψη εισοδημάτων είναι τεράστια, ούτε όμως ότι ολοένα μεγαλύτερος αριθμός επιβιώνει μετά βίας. Η συλλήβδην αύξηση των αρχικών επιβαρύνσεων δυσανάλογα λίγο επηρεάζει όσους ευδοκιμούν, ενώ κινδυνεύει να εξωθήσει σε περισσότερη φοροδιαφυγή. Αφήνει άθικτους και αόρατους τους πραγματικά μεγάλους. Η - ορθή - κατάργηση των ποικίλων απαλλαγών χρειάζεται να συνδυασθεί με καλύτερα μελετημένη, στοχευμένη πολιτική κοινωνικών επιδομάτων, για τα παιδιά προπάντων κ.ο.κ.
Το ελληνικό φορολογικό σύστημα πάσχει βαριά. Η συνολική, ριζική μεταρρύθμισή του είναι αναγκαία από παλιά, στις συνθήκες της κρίσης έγινε επιτακτική. Αλλά απαιτεί χρόνο για να μελετηθεί, να σχεδιαστεί σωστά, να ετοιμαστεί η καλή εφαρμογή της. Θα τον είχαμε κερδίσει αν αρχίζαμε τρία χρόνια νωρίτερα. Δεν το έκανε η τότε κυβέρνηση, ούτε πρόλαβε η τωρινή με την απειλή της χρεοκοπίας να επικρέμαται αφότου ανέλαβε. Εφόσον το νομοσχέδιο ψηφιστεί με όποιες βελτιώσεις γίνουν εφικτές, η μεταρρύθμιση πρέπει αμέσως να μπει στα σοβαρά μπροστά. Είναι όρος για να αντέξουμε με κοινωνική συνοχή και να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες τα επόμενα χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου